Povodom medijskih napisa o stručnosti lica koja izvode nastavu engleskog ili drugog stranog jezika od 1. do 4. razreda osnovne škole, Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja saopštava:
Javnost je dovedena u zabludu da bilo koje lice može da završi kurs engleskog jezika i zatim izvodi nastavu u osnovnoj školi, od 1. do 4. razreda. To apsolutno nije tačno. Zakonska regulativa, kao i činjenično stanje na terenu su sasvim drugačiji.
Kada je 2005. godine uvedeno da učenici u osnovnim školama od prvog razreda uče engleski jezik, na tržištu rada, u manjim mestima, nije bilo dovoljno filologa.
Kako bi svim učenicima ipak bila obezbeđena nastava iz engleskog jezika, Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja tada je donelo Pravilnik o izmenama Pravilnika o vrsti stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika (Pravilnik je objavljen u “Službenom glasniku RS – Prosvetni glasnik”, br. 5/2005 od 30.6.2005. godine).
Ovaj Pravilnik predviđa između ostalog da u slučaju nedostatka nastavnika stranog jezika na tržištu rada, strani jezik u prvom ciklusu osnovnog obrazovanja (od 1. do 4. razreda) može da predaje i drugi nastavnik koji je stekao visok nivo znanja iz stranog jezika na nivou B2 koji se dokazuje uverenjem o položenom odgovarajućem ispitu na nekoj od filoloških katedri univerziteta u Srbiji, ili međunarodno priznatom ispravom za nivo znanja jezika koji je viši od B2 (C1 ili C2 Zajedničkog evropskog okvira), a čiju valjanost utvrđuje Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja.
Novi Pravilnik o vrsti i stepenu obrazovanja nastavnika i stručnih saradnika u osnovnoj školi (Službeni glasnik RS – Prosvetni glasnik”, br. 11/2012 i 15/2013.) donet je 2012. godine i sadrži iste odredbe o obrazovanju nastavnike za izvođenje nastave stranog jezika u prvom ciklusu osnovnog obrazovanja i vaspitanja.
Sporazum između Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja i British Councila, pored ostalog, reguliše i sertifikate koji predstavljaju dokaz o odgovarajućem obrazovanju za izvođenje nastave iz engleskog jezika u prvom ciklusu obrazovanja i vaspitanja (C1) čiju valjanost utvrđuje Ministarstvo u skladu sa gore navedenim Pravilnikom.
Član 2. stav 6. Pravilnika propisuje da „prednost za izvođenje nastave iz stranog jezika u prvom ciklusu osnovnog obrazovanja i vaspitanja iz stava 2. ovog člana imaju master profesor jezika i književnosti (odgovarajući studijski program ili glavni predmet/profil), odnosno master filolog (odgovarajući studijski program ili glavni predmet/profil), odnosno profesor, odnosno nastavnik odgovarajućeg stranog jezika, master učitelj, odnosno diplomirani učitelj-master, odnosno profesor razredne nastave, nastavnik razredne nastave, master profesor ili profesor u predmetnoj nastavi i nastavnik u predmetnoj nastavi sa položenim ispitom B2.
Ovaj niz propisan je s obzirom na stručnost nastavnika, tako da prilikom zapošljavanja prednost imaju nastavnici odgovarajućeg stranog jezika.
Sporazum sa British Councilom se obnavlja svake dve godine. U samom ugovoru odrednica koja se odnosi na usavršavanje iz engleskog jezika nije novina. Ista odrednica stajala je i u prethodnom sporazumu koji je potpisan dve godine ranije. Stoga, ovaj sporazum ni na koji način nije uticao na regulisanje pitanja davanja prednosti prilikom zapošljavanja. Direktor škole, prilikom prijema u radni odnos, vodi se ovim Pravilnikom i u obavezi je da prednost da nastavnicima odgovarajućeg stranog jezika.
U nastavku je deo Pravilnika o vrsti i stepenu obrazovanja nastavnika i stručnih saradnika u osnovnoj školi koji se odnosi na ovo pitanje.
Član 2. stav 2:
Nastavu i druge oblike obrazovno-vaspitnog rada u predmetnoj nastavi iz stranog jezika kao obaveznog predmeta u prvom ciklusu osnovnog obrazovanja i vaspitanja mogu da izvode lica, i to:
1) profesor odgovarajućeg stranog jezika,
2) profesor razredne nastave,
3) diplomirani filolog, odnosno profesor jezika i književnosti,
4) diplomirani školski pedagog ili školski psiholog,
5) diplomirani pedagog ili diplomirani psiholog,
6) nastavnik odgovarajućeg stranog jezika, u skladu sa čl. 145. i 146. Zakona o osnovnoj školi,
7) nastavnik odgovarajućeg stranog jezika sa položenim stručnim ispitom po propisima iz oblasti obrazovanja ili licencom za nastavnika,
8) nastavnik razredne nastave,
9) lice koje ispunjava uslove za nastavnika predmetne nastave u osnovnoj školi, a koje je na osnovnim studijama položilo ispite iz pedagoške psihologije ili pedagogije i psihologije, kao i metodike nastave,
10) profesor razredne nastave i engleskog jezika za osnovnu školu,
11) profesor razredne nastave, koji je na osnovnim studijama savladao program Modula za engleski jezik (60 ESPB – Evropski sistem prenosa bodova) i koji poseduje uverenje kojim dokazuje savladanost programa modula i položen ispit, koji odgovara nivou C1 Zajedničkog evropskog okvira,
12) diplomirani bibliotekar – informatičar,
13) master filolog,
14) master profesor jezika i književnosti,
15) master učitelj,
16) diplomirani učitelj – master,
17) master učitelj, koji je na osnovnim studijama savladao program Modula za engleski jezik (60 ESPB – Evropski sistem prenosa bodova) i koji poseduje uverenje kojim dokazuje savladanost programa modula i položen ispit, koji odgovara nivou C1 Zajedničkog evropskog okvira,
18) diplomirani učitelj-master, koji je na osnovnim studijama savladao program Modula za engleski jezik (60 ESPB – Evropski sistem prenosa bodova) i koji poseduje uverenje kojim dokazuje savladanost programa modula i položen ispit, koji odgovara nivou C1 Zajedničkog evropskog okvira,
19) master bibliotekar – informatičar.
(Stav 3.)
Lica iz stava 2. tač. 2), 4), 5), 8), 9), 12), 15), 16) i 19) koja _______nisu profesori odgovarajućeg jezika treba da poseduju znanje jezika najmanje na nivou B2 (Zajedničkog evropskog okvira).
(Stav 4.)
Lica iz stava 2. tač. 3), 13) i 14) treba da poseduju znanje jezika najmanje na nivou B2 (Zajedničkog evropskog okvira), osim ukoliko nisu završila odgovarajući studijski program ili glavni predmet/profil.
(Stav 5.)
Nivo znanja B2 dokazuje se uverenjem o položenom odgovarajućem ispitu na nekoj od filoloških katedri univerziteta u Srbiji, ili međunarodno priznatom ispravom za nivo znanja jezika koji je viši od B2 (C1 ili C2 Zajedničkog evropskog okvira), a čiju valjanost utvrđuje Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja.
(Stav 6.)
Prednost za izvođenje nastave iz stranog jezika u prvom ciklusu osnovnog obrazovanja i vaspitanja iz stava 2. ovog člana imaju master profesor jezika i književnosti (odgovarajući studijski program ili glavni predmet/profil), odnosno master filolog (odgovarajući studijski program ili glavni predmet/profil), odnosno profesor, odnosno nastavnik odgovarajućeg stranog jezika, master učitelj, odnosno diplomirani učitelj- master, odnosno profesor razredne nastave, nastavnik razredne nastave, master profesor ili profesor u predmetnoj nastavi i nastavnik u predmetnoj nastavi sa položenim ispitom B2.
