Termini najpametnija nacija, najinteligentniji građani, najobrazovaniji ljudi… nezahvalni su za poređenje stanovnika pojedinih država i pripadnika pojedinih nacija. Rang liste se, međutim, uporno prave i u izvesnoj meri, ipak, govore o potencijalima, kvalitetu društvenog i obrazovnog sistema, budućnosti života i rada na određenim prostorima.
Najnovija lista dolazi na stranama uglednog Forbsa. U njoj se države porede po tri kriterijuma, kako bi se pronašla „najpametnija“. Prvi je broj dobijenih Nobelovih nagrada, drugi pozicija na testovima inteligencije i treći uspeh u školama.
Kad se rangiranje u sve tri kategorije sabere, najbolji je – Japan.
Japanci su na šestom mestu u svetu po broju Nobelovaca, šesti na testovima inteligencije i peti po školskom uspehu. Sledi Švajcarska sa podjednakim brojem Nobelovaca, ali 11-im mestima na rang listama školskog uspeha i uspeha na IQ testovima. Treća je Kina kojoj „prosek kvari“ broj Nobelovih nagrada, ali zauzima visoko drugo mesto na IQ testovima i sedmo na oceni uspeha u školama.
Objavljena zbirna rang lista pozicionira prvih 25 zemalja. Od naših suseda kvalifikovala se samo Mađarska, koja se nalazi na 16. mestu. Petnaest država je, uključujući Rusiju, iz Evrope, dok Srednja Amerika, Južna Amerika i Afrika nemaju „predstavnike“.
Na pojedinačnim listama na prvom mestu po broju Nobelovih laureata su Sjedinjene Američke Države. Veoma je zanimljivo da je na preostale dve liste, koje mere inteligenciju i uspeh u školi lider Singapur, ali je zbog malog broja Nobelovih nagrada na ukupnoj listi na samom začelju, tek na 25. mestu.
Poslednji podatak otkriva nam i besmislenost sabiranja podataka sa različitih testiranja. Logično je da po broju stanovnika ogromne Sjedinjene Američke Države imaju najveći broj izuzetnih pojedinaca koji su dobili Nobelovu nagradu. U Americi, kao i zapadnoevropskim zemljama, duga je i tradicija ulaganja u nauku, pa su Nobelovci uglavnom sa tih prostora. Nagli uspon azijskih zemalja u svim oblastima, međutim, jasno govori da je Evropi, možda, ekskluzivno pripadala prošlost, ali da Aziji predstoji sjajna budućnost.
